Mapa - Gura Humorului (Oraş Gura Humorului)

Gura Humorului – miejscowość w północnej Rumunii, w okręgu Suczawa, w Bukowinie, w dolinie rzeki Mołdawy, przy ujściu rzeczki Humor.

Po raz pierwszy wymieniana jest w 1415 w dokumencie hospodara Aleksandra Dobrego; w 1490 Stefan Wielki odkupił wieś i przekazał klasztorowi Voroneț. Od 1782 stacjonował tu sztab wojska austriackiego na Bukowinie. W 1820 miejscowość uzyskała przywilej na cotygodniowe targi. W dniu 29 czerwca 1831 dotarła tutaj grupa 544 internowanych przez Austriaków powstańców listopadowych z oddziału gen. Józefa Dwernickiego ; 146 żołnierzy osiadło na stałe we wsi Sfântu Ilie koło Suczawy.

W 1880 roku mieszkało w nim 2672 mieszkańców, a w przeddzień I wojny światowej ok. 4500, głównie Żydów i Niemców, ale także kilkuset Polaków. Polacy m.in. dysponowali polską czytelnią. Były już wówczas w Gurze kościół parafialny rzymskokatolicki, cerkiew prawosławna i dwie synagogi. Ponad połowę mieszkańców stanowili Żydzi, około ćwierci – Niemcy.

Na początku XX wieku polskim proboszczem parafii rzymskokatolickiej w Gurahomorze był ks. Klemens Swoboda.

Historia Żydów z miast Bukowiny przebiegła równie tragicznie jak i w innych regionach Europy Środkowej. Przybywali tu głównie w XVI i XVII wieku. Osiadali w miastach, gdzie trudnili się handlem i rzemiosłem. Podczas II wojny światowej byli deportowani przez Niemców, głównie do Auschwitz i Majdanka. Z żydowskiej gminy Gura Humorului deportowano ponad 3000 osób. Ci, którzy przeżyli, wyemigrowali w dużej części do Izraela. W roku 1998 w Gura Humorului żyło już tylko 6 Żydów w starszym wieku.

Poza Gura Humorului, po prawej stronie drogi na Mănăstirea Humorului, znajduje się cmentarz żydowski z około 400 macewami. Część południowa cmentarza jest starsza – z XIX wieku. Dalej na północ znajduje się rozwidlenie dróg, z którego droga na prawo wiedzie do zamieszkałej przez Polaków wioski Pleszy.

Dziś istnieją w Gura Humorului dwie cerkwie prawosławne i kościół katolicki. W mieście znajdują się poczta, banki, sklepy, targowisko i restauracje. Z dworca autobusowego są połączenia z wioskami wzdłuż doliny Mołdawy i jej dopływów, a z dworca kolejowego dosyć częste połączenia z Suczawą, Kimpulungiem i Vatra Dornei.

Z Gura Humorului prowadzi prosty szlak do wsi Voroneț, przez most na Humorze w kierunku zachodnim, następnie po 1,5-2 km (w chwili, gdy kolej dobiega do szosy) – na południe. Po kilkuset metrach położony jest most nad rozległą doliną Mołdawy, a za nią początek wsi Voroneț. Na jej końcu stoi monastyr Voroneț.

W 1863 w Gura Humorului urodziła się Olha Kobylańska - poetka; Jej pomnik znajduje się w centrum miasteczka.

* Przewodnik po północnej Rumunii - Bukowina i Maramuresz, OW Rewasz, Pruszków 2010